กร เธียรนุกุล
บริหารแบบ Next Normal กับธุรกิจ E-Marketplace “MyWaWa”
ต้องยอมรับว่าทุกวันนี้เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทต่อการใช้ชีวิตมากขึ้น ส่งผลให้พฤติกรรมของผู้บริโภคมีการเปลี่ยนแปลง สิ่งที่เห็นได้ชัดมากที่สุด ก็คือ การเลือกซื้อจับจ่ายสินค้า จากเดิมคือการออกไปซื้อสินค้าตามร้าน หากแต่ปัจจุบันสามารถเลือกซื้อได้ง่ายเพียงแค่ปลายนิ้ว จึงไม่แปลกใจเลยว่าธุรกิจ E-Market จะเติบโตอย่างรวดเร็ว
MyWaWa เป็นแพลตฟอร์มที่พัฒนาขึ้นจาก Wawapack อยู่ภายใต้ WaWa Group ก่อนจะมาเป็น Wawa Group นั้น เดิมคือ บริษัท นิวไวเต็ก จำกัด คำว่า New แปลว่า ใหม่ ชื่อไวเต็กเป็นชื่อผู้ก่อตั้งบริษัทหรือนายไว เธียรนุกุล
แรกเริ่มก่อตั้งใช้ชื่อ Waiwaipack แต่คำว่าไวไวทำให้หลายคนคิดว่าหมายถึงบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป จึงตัดอักษร I ออก เหลือเป็นคำว่า Wawapack หลังจากนั้นด้วยความที่ขยายตลาดที่ใหญ่ขึ้น คำว่า Pack มันจำกัดตัวเองว่าเป็นธุรกิจ Packaging เพียงอย่างเดียว จึงได้เปลี่ยนมาใช้ MyWaWa เพื่อให้ตลาดกว้างมากยิ่งขึ้น
MyWaWa เป็น E-marketplace Platform ที่เน้นการทำธุรกิจแบบ B2B หากจะถามว่า B2B กับ B2C ต่างกันอย่างไร จะเห็นได้ว่าในตลาดส่วนใหญ่ไม่ว่าจะเป็น Shopee และ Lazada หรือแม้กระทั่ง Social e-commerce ที่ขาย Facebook Shop เหล่านี้คือสินค้าขายปลีก
B2B คือ ธุรกิจต้นน้ำ ตัวอย่างที่เห็นชัดในต่างประเทศ คือ alibaba.com หรือ 1688.com ในประเทศจีน จะเน้นเรื่อง Supply Chain เป็นหลัก เราทำการจับคู่ระหว่างทางโรงงานอุตสาหกรรมกับเจ้าของแบรนด์ต่าง ๆ ยกตัวอย่างเช่น หากลูกค้าเป็นผู้ขายชาบรรจุกระป๋อง เวลาที่ต้องการ Supply Chain หรือ Supplier สามารถเข้ามาที่ MyWaWa เพื่อมาหาว่าใครเป็นผู้จำหน่ายใบชา ใครจำหน่ายสติ๊กเกอร์ ใครจำหน่ายกระป๋อง แล้วก็มารวมเป็น Finished Product เพื่อมาสร้างแบรนด์ แล้วขายต่อเป็นขายปลีก 1-2 ชิ้น โดยขณะนี้เรามีผู้ขายในระบบเกือบ 60 ราย ครอบคลุมทั้งหมด 8 อุตสาหกรรม รวมทั้ง อุตสาหกรรม Automation อุตสาหกรรมการพิมพ์ บรรจุภัณฑ์และเครื่องสำนักงาน
Digital Transformation ความท้าทายของผู้ประกอบการ
ตัวระบบดีไซน์เริ่มอยู่ตัว เนื่องจากนำประสบการณ์จาก Wawapack มาพัฒนา แต่สิ่งที่ถือเป็นเรื่องท้าทายของตัวผู้ประกอบการเองที่ต้องการทำ Digital Transformation เพราะว่าจากเดิมเหมือนจะมีเป็นวัฒนธรรมองค์กร เช่น การใช้กระดาษเป็นหลัก ต้องการพูดคุยที่ต้องการเดินทางเจอกัน แต่เมื่อเข้าสู่บนโลกออนไลน์แล้ว ทุกอย่างเปลี่ยนไปทั้งหมด ไม่มีการเจอหน้ากัน ใช้ Document ที่เป็นออนไลน์ดิจิทัลทั้งหมด ซึ่งมีผลกับกลุ่มลูกค้าที่ใช้การทำงานแบบดั้งเดิมที่ต้องมาปรับใช้รูปแบบใหม่ ถือว่าเป็นสิ่งที่ท้าทายและปัญหาที่พบเจอ ต้องใช้เวลาสักระยะเพื่ออธิบายให้ลูกค้าเข้าใจได้ว่า ตอนนี้ยุคใหม่โลกออนไลน์เป็นอย่างไร มีประโยชน์อย่างไร
New Normal หลัง Covid-19 ซาต้องพึ่งพา “ออนไลน์”
วิกฤตโควิดไม่ได้มีผลกระทบกับ MyWawa เท่าใดนัก เพราะสิ่งที่เราทำมาเราทำมาเพื่อช่วยเหลือผู้คน ให้รอดพ้นจากโควิด นี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่ต้องเร่งทำแพลตฟอร์ม เราลงทุนเยอะมากในขณะที่คนอื่นชะลอการลงทุน แต่เรามองเห็นโอกาสตรงนี้เป็นสิ่งที่หลาย ๆ คนต้องการ
หากมองย้อนไปในช่วงแรกที่โควิดระบาดในประเทศจีน ก่อนจะลุกลามไปยังประเทศอื่น ๆ สิ่งที่น่าแปลกใจ คือ เศรษฐกิจที่เมืองจีนไม่ตก แต่เรียกได้ว่าสวนทางกับประเทศอื่น ๆ ทำให้มองเห็นว่าสิ่งที่จีนมีแต่ประเทศไทยไม่มีคือ แพลตฟอร์มที่ครอบคลุมทุกอุตสาหกรรม ครอบคลุมทุกการซื้อขาย ทำให้ไม่ว่าจะเป็นโอไมครอนหรือเดลต้าไม่มีผลกับเศรษฐกิจของจีน การค้าขายอยู่ได้โครงสร้างพื้นฐานมีพร้อม ทุกอย่างเป็นออนไลน์ แตกต่างจากคนไทยที่ยังต้องเดินทาง ยังใช้การทำการค้าขายรูปแบบเดิม ด้วยเหตุนี้จึงทำให้การลงทุนในช่วงนี้เรียกได้ว่ามีความยากลำบาก การที่ผู้คนต้องพึ่งออนไลน์มากขึ้น แต่โครงสร้างพื้นฐานในเมืองไทยไม่ได้แข็งแกร่งนักจึงต้องรีบสร้างตรงนี้ให้เกิดขึ้น
หลังจากที่โควิดซาลง มั่นใจว่า New Normal ต้องเกิดขึ้น จะมีการใช้ออนไลน์มากขึ้นโดยที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับโควิดอีกต่อไปและเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะผู้คนหรือนักธุรกิจต่างตระหนักได้แล้วว่า หากเกิดเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นอีก แต่ไม่พึ่งพาออนไลน์ ธุรกิจก็ไม่สามารถไปต่อได้อย่างแน่นอน
บทเรียนในฐานะคนทำธุรกิจ
ถ้าเกิดว่าเป็นบทเรียนจากสถานการณ์โควิด ต้องบอกว่าในตลาดดิจิทัล ทำให้เรารู้ว่าการขึ้นออนไลน์เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เขาเรียกว่าเป็น alternative และเป็นสิ่งที่ต้องมี เพราะว่าโควิดเป็นตัวกระตุ้นให้ disruption เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้คนที่เข้ามาในโลกออนไลน์โตขึ้น
มีทั้งคนที่คนที่ได้รับผลเสียและได้รับผลประโยชน์จากโควิด ซึ่งคนที่ได้รับผลประโยชน์คือ คนที่เข้ามาอยู่ในตลาดออนไลน์เป็นเรียบร้อย แต่สำหรับคนที่เพิ่งเข้ามาหลังโควิด ค่อนข้างถอยหลังหรือช้ากว่า เพราะคนที่อยู่ก่อนได้สร้างตัวตนของเขาไปแล้วเรียบร้อย อีกทั้งยังมีความเข้าใจในการตอบคำถาม มีทีมรองรับ ต่างจากคนที่เพิ่งเข้ามา ทีมก็ยังไม่แข็ง ความเข้าใจในตลาดนี้มีน้อย นี่คือบทเรียนสำคัญว่า การทำออนไลน์ไม่ใช่สิ่งที่เรียกว่าจะทำหรือไม่ทำก็ได้แต่จำเป็นต้องทำ “อย่าเห็นว่าออนไลน์เป็นแค่ล้อหลัง แต่มันคือล้อหน้าคู่กับการตลาดออฟไลน์”
ข้อดีและข้อเสียของการตลาดออนไลน์
ข้อเสียคือ เรื่องของการฉ้อโกง การหลอกลวง ดังจะเห็นได้จากข่าวที่เกิดขึ้นว่ามีคนที่ใช้โซเชียลออนไลน์หลอกให้คนโอนเงินเข้ามา แต่ข้อดีคือ เติบโตอย่างรวดเร็ว สามารถเข้าถึงบุคคลที่อยู่ห่างไกลได้ โดยไม่ต้องเดินทาง
แพลตฟอร์ม MyWaWa ทำการค้าขายรูปแบบ B2B จำนวน Volume สูงกว่าคนอื่น เทียบกับ B2C ที่อาจจะซื้อของแค่หลักพัน แต่ใน B2B ที่ทำอยู่ขั้นต่ำหลักแสนต่อการซื้อขายหนึ่งครั้ง เมื่อมีการซื้อขายจำนวนมากจะส่งผลต่อความน่าเชื่อถือขององค์กร ดังนั้นจึงมีการตรวจสอบที่เข้มงวด มีการยืนยันตัวตน ต้องใช้บัญชีในการโอนเงิน แต่ไม่ใช่การโอนจากผู้ซื้อไปยังผู้ขายโดยตรง จะมีการพักอยู่ที่บัญชีรองรับที่เราทำการเซ็น MOU ร่วมกับธนาคารออมสิน เมื่อของไปถึงผู้ซื้อแล้วผู้ขายจึงจะได้รับเงิน ลักษณะคล้ายกับ Shopee, Lazada เป็นสิ่งที่สร้างขึ้นมาเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการโกงเกิดขึ้น ทุก ๆ การซื้อขาย
จุดต่างของ MyWawa
MyWawa เป็นเจ้าแรกในเมืองไทยที่มีธุรกิจแบบ B2B รวมทั้งเรื่องของการค้นหาผู้ซื้อผู้ขายในระบบด้วยตัวเอง เรื่องของการแชท การชำระเงิน การขนส่ง แตกต่างจากแพลตฟอร์มอื่น ๆ เช่น การชำระเงินใน Shopee, Lazada จะเป็นจ่าย 100% ยกตัวอย่างทำการซื้อมือถือหนึ่งเครื่องผ่าน Shopee จ่าย 5,000 – 6,000 บาท ต้องจ่ายก่อน 100% แต่พอเป็น B2B บางครั้งไม่จำเป็นต้องจ่ายทั้ง 100% แต่เป็นมัดจำแบ่งจ่ายเป็นงวด หรืออาจจะเป็นวงเงินเครดิต จุดนี้ถือเป็นระบบการชำระเงินที่แตกต่างจากแพลตฟอร์มอื่น ๆ
ในเรื่องของการขนส่งส่วนใหญ่จะเป็น Flash Express หรือ J&T ที่รับ 1 ชิ้นหรือ 2 ชิ้น แต่ MyWawa รองรับเป็นตัน แต่หากถามว่าในต่างประเทศมันมีแพลตฟอร์มไหนที่คล้ายกัน ก็จะเป็น Alibaba หรือ 1688 ซึ่งถือเป็นคู่แข่งของ MyWawa แล้วเราจะชนะได้อย่างไร ชนะด้วยความเข้าใจตลาด Local ประเทศไทยอยู่ใน South East Asia มีวัฒนธรรมอย่างไรบ้าง นี่คือสิ่งที่เราจะให้การบริการให้ตรงกับ Local Market
สิ่งสำคัญในการทำธุรกิจ E-commerce
การเข้าใจลูกค้าถือเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด เมื่อเข้ามาที่ตลาดดิจิทัลที่เป็นตลาด Software มีปรับเปลี่ยนได้ง่าย ต่างจาก Hardware ที่สร้างขึ้นมาเสร็จการที่จะปรับเปลี่ยนถือเป็นเรื่องใหญ่ แต่ Software สามารถปรับเปลี่ยนได้ตลอดเวลา ฉะนั้นต้องอาศัยความเร็ว และความเข้าใจในตัวลูกค้าค่อนข้างมาก ต้องเข้าใจว่าลูกค้าต้องการอะไร แล้วปรับเปลี่ยนให้ถึงความต้องการของลูกให้ได้ จุดขาย ต้องมีความแตกต่าง และความเร็วที่จะปรับเปลี่ยนตัวเองได้ตลอดเวลา
เป้าหมายและก้าวต่อไปของ MyWawa
ตอนนี้เน้นด้าน Domestic หรือการทำธุรกิจภายในประเทศ คือ เน้นทำการค้าขาย สร้าง Infrastructure เพื่อรองรับตลาดไทยก่อน เพราะการที่จะไปตลาดต่างประเทศ การชำระเงินหรือการทำโลจิสติกส์ค่อนข้างแตกต่างจากในประเทศ เริ่มมีการวางแผนที่จะไปพูดคุยกับ SME Bank เพื่อขอทำการชำระเงินต่างประเทศ นอกจากนี้ยังมีการสำรวจด้านโลจิสติกส์เพื่อให้มีความพร้อมที่ทำการออกส่งออกระหว่างประเทศ ในอนาคตหากมีการทำการค้าขายต่างประเทศจริง จะสร้างแพลตฟอร์มใหม่ขึ้นมา เป็นอินเตอร์เนชั่นแนลขึ้น เพราะว่าผู้ประกอบการในเมืองไทยหลายคนเองก็ไม่พร้อมที่จะไปต่างประเทศ ทั้งในเรื่องภาษา ทั้งกฎเกณฑ์การส่งออกยังไม่เชี่ยวชาญมากนัก ตั้งเป้าหมายไว้ว่าต้องจะไปให้ครอบคลุมไว้ทั้งหมด 45 กลุ่มอุตสาหกรรม เป็นกลุ่มอุตสาหกรรมที่อ้างอิงจากสภาอุตสาหกรรมภายในระยะเวลา 3 ปี การขยาย Digital Product ไปยังการให้บริการรูปแบบใหม่ ๆ การสร้าง MyWawa Page ขึ้นมา เพื่อรองรับการเงิน การทำโลจิสติกส์ และจะขยายไปยังตลาดอื่น ๆ เช่น ทำอย่างไรให้เกิดสมาร์ทโชห่วย หรือเน้นตลาด Group Buying การซื้อรวมขาย จะทำอย่างไรให้รองรับ ไปยัง End User ได้ ด้วยรูปแบบใหม่ ที่ไม่ใช่ Shopee หรือ Lazada ที่เป็น 1:1 แต่เป็นเรื่องของการ Group รวมกันและซื้อทีเดียว
เป้าหมายในอนาคตต้องการที่จะเป็น Infrastructure เป็นสะพานเชื่อมผู้ซื้อ ผู้ขายในรูปแบบ B2B ให้เกิดขึ้น สาเหตุที่ทำขึ้นมา เพราะต้องการป้องกันข้อมูลของคนไทยที่เป็น Data หลายคนคงเคยพูดว่า “Data is The New Oil” ตอนนี้ข้อมูลคือสิ่งที่สำคัญที่สุด ซึ่งปัจจุบันฐานข้อมูลหลุดไปอยู่ที่มือต่างชาติค่อนข้างเยอะ หากสังเกตดี ๆ แล้วว่าเป็น Application ที่ใช้อยู่ในมือทั้งใน LINE, Google, Facebook หรือ Instagram ล้วนเป็นของต่างชาติ ฐานข้อมูลที่หลุดออกไปคือเรื่องของตัวเงิน อย่างน้อยหากมี Super App ของคนไทยที่ช่วยป้องกันข้อมูลบางส่วนไม่ให้หลุดไปถึงต่างชาติ
ข้อมูล B2B เป็นข้อมูลที่ต่างชาติยังเข้าไม่ถึง แต่หากไม่มีใครทำ อย่างไรสักวันหนึ่งเหตุการณ์นั้นก็ต้องเกิดขึ้น ฉะนั้นอย่างน้อยหวังว่า Application สัญชาติไทยที่เราสร้างขึ้นมานี้อาจจะช่วยเก็บกักข้อมูลไว้ดึงฐานข้อมูลจากต่างชาติ เพื่อนำมาสร้างประโยชน์ให้กับประเทศไทยในอนาคต
ติดตามข้อมูลข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่
