แนวทางการประเมินการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสำหรับผลิตภัณฑ์ประเภทหมึกพิมพ์
ตามข้อกำหนดเฉพาะของกลุ่มผลิตภัณฑ์หมึกพิมพ์
ดร.ชานนท์ วินิจชีวิต
จากระบบ smartgreeny.com
หลังจากที่เราได้มีการเรียนรู้เบื้องต้นในการประเมิณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของผลิตภัณฑ์สิ่งพิมพ์และบรรจุภัณฑ์ไปเรียบร้อยแล้ว ในบทความนี้เราจะเจาะลึกลงไปในวัตถุดิบที่สำคัญอีกวัตถุดิบหนึ่งคือ “หมึกพิมพ์” ซึ่งถือว่าเป็นวัตถุดิบหลักอีกหนึ่งวัตถุดิบที่จำเป็นและขาดไม่ได้การพิมพ์ โดยก่อนอื่นเราต้องทำความเข้าใจ ในเรื่อง
1. ข้อกำหนดเฉพาะผลิตภัณฑ์ของหมึกพิมพ์เสียก่อน
จัดทำขึ้นภายใต้ระบบขอการรับรองเครื่องหมายคาร์บอน ฟุตพริ้นท์ของผลิตภัณฑ์ที่ดำเนินการโดยองค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) โดย พิจารณาครอบคลุมผลิตภัณฑ์หมึกพิมพ์โดยครอบคลุมหมึกพิมพ์เฉพาะกลุ่มหมึกพิมพ์ในกลุ่มอุตสาหกรรมการพิมพ์ ออฟเซ็ต กราเวียร์ เฟล็กโซ ดิจิตอล อิงค์เจ็ท ทั้งรูปแบบกระดาษ พลาสติก และฟิล์ม ประกอบด้วยผลิตภัณฑ์ต่อไปนี้
1.1 หมึกพิมพ์และผลิตภัณฑ์เคลือบเงาที่มีตัวทำละลายเป็นน้ำ (water-based inks and varnishes)
1.2 หมึกพิมพ์และผลิตภัณฑ์เคลือบเงาที่ตัวทำละลายเป็นสารประกอบอินทรีย์ (Solvent-based inks and varnishes)
1.3 หมึกพิมพ์ผง (Powder coating) ซึ่งไม่มีตัวทำละลาย
2. รายละเอียดผลิตภัณฑ์
ผลิตภัณฑ์หมึกพิมพ์ที่ขึ้นทะเบียนคาร์บอนฟุตพริ้นท์กับ อบก. ต้องระบุรายละเอียดที่สำคัญของผลิตภัณฑ์ เช่น ชื่อทางการค้าหรือชื่อแบรนด์ รุ่นของผลิตภัณฑ์ หรือ ข้อมูลทางเทคนิคที่เกี่ยวข้อง ชั้นคุณภาพ เทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิต ฯลฯ (คำนึงถึงความสอดคล้อง ตามมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับของแต่ละผลิตภัณฑ์) ชนิดของเฉดสีหมึกพิมพ์นั้น เช่น หมึกพิมพ์เฉดอ่อน หรือ หมึกพิมพ์เฉลดเบส A,B,C,D ปริมาณสุทธิ ตลอดจนบรรจุภัณฑ์หรือภาชนะที่ใช้บรรจุ เช่น หมึกพิมพ์ยี่ห้อ A รุ่น เฉลดเบส ขนาดบรรจุ กิโลกรัมต่อภาชนะที่บรรจุ เช่น กระป๋อง หรือ ถัง เป็นต้น โดยหน่วย หน่วยการทำงาน/หน่วยผลิตภัณฑ์กำหนดตามหน่วยน้ำหนักของผลิตภัณฑ์ เช่น 1 กิโลกรัม
3. แผนผังวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์
แผนผังวัฏจักรชีวิตของกลุ่มผลิตภัณฑ์หมึกพิมพ์ รวมตั้งแต่การได้มาซึ่งวัตถุดิบการขนส่งวัตถุดิบ และกระบวนการผลิต ซึ่งจะเป็นการประเมินการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกแบบธุรกิจถึงธุรกิจ (Business-to-Consumer: B2B) ครอบคลุมผลิตภัณฑ์หมึกพิมพ์และ ผลิตภัณฑ์เคลือบเงาที่มีตัวทำละลายเป็นน้ำหรือเป็นการประกอบอินทรีย์ แสดงดังรูปที่ 1 และผลิตภัณฑ์สีหมึกพิมพ์ผง แสดงดังรูปที่ 2
โดยการประเมิณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ในกลุ่มหมึกพิมพ์ ข้อมูลหลัก ๆ ที่ต้องใช้คือ
- ข้อมูลวัตถุดิบต่าง ๆ ที่ใช้ในการผลิตหมึก เช่น สารทำละลายต่าง ๆ, กระป๋องหมึก
- ข้อมูลการใช้ไฟฟ้า ทุกกระบวนการในการผลิต เช่น กระบวนการผสมสี, กระบวนการบดผงสี เป็นต้น
- ข้อมูลข้อเสียที่เกิดขึ้นจากการผลิต
- ข้อมูลวัตถุดิบสนับสนุนอื่น ๆ เช่น จาระบี, ถุงมือผ้า, น้ำมันเครื่อง เป็นต้น
ซึ่งนอกจากทราบเรื่องปริมาณการผลิตแล้ว เราจำเป็นต้องทราบถึงระยะทางที่วัตถุดิบนั้นเนทางมาถึงโรงงานด้วย (หน่วย กิโลเมตร) เพื่อการคำนวณที่สมบูรณ์ โดยภาพรวมของสโคปเป็นทั้งภาพ
