ระบบอัตโนมัติ สำหรับอุตสาหกรรมการพิมพ์และแพคเกจจิ้ง ตอนที่ 2
(Automation for Printing and Packaging Industry)

ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS (Automated Storage/Retrieval System)

วิรัช เดชาสิริสิงห์ ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบโรงงานอัตโนมัติและการลดต้นทุนในโรงงานและขบวนการผลิต
[email protected]

ประโยชน์ของระบบการจัดเก็บสินค้าอัตโนมัติแบบ ASRS

ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS ที่มีใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบันนี้ มีหลายแบบเช่น ระบบแบบหมุน แบบโมดูลยกแบบแนวตั้ง และระบบจัดเก็บและเรียกคืนแบบทางเดินคงที่ โดยเนื้อหาของเล่มนี้ จะเน้นอธิบายเฉพาะระบบจัดเก็บและเรียกคืนแบบทางเดินคงที่เท่านั้น เพราะเป็นวิธีการที่ดีที่สุดในการทำให้ระบบคลังสินค้าทั้งหมดเป็นระบบอัตโนมัติ

องค์ประกอบพื้นฐานของระบบการจัดเก็บแบบ ASRS มีดังนี้คือ :

เครื่องเก็บและดึงสินค้า (SRM)
ชั้นวางสินค้า (Shelf & Rack)
อุปกรณ์เชื่อมต่อระบบ เช่น สายพานลำเลียงแบบอัตโนมัติ (Automated Conveyor System) ระบบ AGV (Auto Guide Vehicles) และอื่นๆ
ระบบซอฟแวร์ควบคุมคลังสินค้า (WMS,WCS)

ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้ 2-4 เท่า จากการจัดเก็บแบบเดิมหรือแบบทั่วไป ซึ่งผู้ประกอบการที่ได้ติดตั้งระบบการจัดเก็บแบบนี้ พบว่า สิ่งที่เกิดขึ้นนั้นเป็นสิ่งที่ไม่เคยพบเห็นมาก่อนหน้านี้เลย

สำหรับพื้นที่จัดเก็บ ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS จะประหยัดพื้นที่ได้มากกว่าร้อยละ 40-50 % ซึ่งเท่ากับว่าใช้พื้นที่ไปเพียงครึ่งเดียวเท่านั้นในการจัดเก็บเมื่อเทียบกับการจัดเก็บแบบเดิม ซึ่งพื้นที่ที่ประหยัดได้ สามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นๆ หรือถ้าเป็นการสร้างใหม่ก็จะลงทุนน้อยลงในส่วนที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่จัดเก็บสินค้าหรือวัตถุดิบ

ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS เมื่อติดตั้งและถูกใช้งานแล้ว จะช่วยให้ผู้ประกอบการประหยัดแรงงานได้มาก เพราะระบบการทำงานแบบใหม่ จะถูกควบคุมโดยคอมพิวเตอร์ โดยมีซอฟแวร์ช่วยจัดการระบบ ซอฟแวร์นี้เรียกว่า WMS (Warehouse Management System) การเคลื่อนย้ายสินค้าหรือวัตถุดิบ จะถูกทำด้วยเครื่องจักร หุ่นยนต์หรือระบบอัตโนมัติ ระบบคอนเวเยอร์อัตโนมัติ ระบบ AGV และอื่นๆ ที่กล่าวมานี้ระบบและอุปกรณ์ต่างๆจะทำงานด้วยปลอดภัยสูง มีความรวดเร็วและข้อสำคัญคือมีความถูกต้องสูงมากเมื่อเทียบกับระบบแบบธรรมดาหรือแบบเดิมๆ

ระบบจะจัดการสต็อกที่ดีขึ้น

ระบบซอฟแวร์ (WMS) ที่ใช้งานควบคุมระบบการจัดเก็บแบบ ASRS มีความสามารถและประสิทธิภาพสูงมาก และยังสามารถสื่อสารเชื่อมต่อกับซอฟแวร์ที่บริษัทหรือองค์กรมีใช้อยู่เดิม เช่นระบบ ERP(Enterprise Resource Planning) หรือ MRP (Material Resource Planning) ซึ่งการทำงานจะไม่ต้องเริ่มใหม่จากศูนย์ ซึ่งจะเป็นการประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายได้เป็นอย่างมาก

ระบบจะช่วยนับจำนวนสินค้าหรือวัตถุดิบต่างๆที่ผ่านเข้าออกในคลังสินค้าได้อย่างแม่นยำซึ่งจะช่วยให้ผู้ควบ ผู้ใช้งาน หรือผู้ที่มีหน้าที่รับผิดชอบ ไม่ต้องตรวจนับสต็อกเป็นประจำ และข้อมูลที่ได้นี้ยังสามารถส่งต่อไปให้แผนกต่างๆ ที่เกี่ยวข้องได้ทราบเพื่อจะได้วางแผนในการขาย การผลิต การจัดซื้อ การซ่อมบำรุงและอื่นๆ ตามที่ผู้ใช้งานต้องการ

และถ้าบริษัทหรือองค์กรมีสินค้าหรือวัตถุดิบที่มีความหลากหลายมากๆ เช่น สินค้าหรือวัตถุดิบที่มีอายุการจัดเก็บ, ต้องการบริเวณที่มีอุณหภูมิคงที่, ต้องการพื้นที่ที่จัดเก็บอยู่ใกล้กับบริเวณที่รับเข้าและนำออก เหล่านี้เป็นต้น ระบบซอฟแวร์ควบคุมจะช่วยให้เราจัดเก็บได้อย่างรวดเร็วและถูกต้องตลอดเวลา โดยผู้ควบคุมสามารถสั่งการทุกอย่างที่คอมพิวเตอร์ควบคุม

เราสามารถสรุปเป็นข้อๆได้ว่า มีเหตุปัจจัยอะไรบ้างที่เราควรมีระบบการจัดเก็บแบบ ASRS สำหรับคลังสินค้าของเราไว้ใช้

พื้นที่จัดเก็บและสินค้ามีมาก และต้องการความรวดเร็ว ความถูกต้องแม่นยำในการทำงาน เพื่อจัดการกับสินค้าหรือวัตถุดิบให้อยู่ในสภาวะที่เราเป็นผู้ควบคุมได้ ต้องการดูข้อมูลได้ตลอดเวลาแบบเรียลไทม์ (Real time Reporting )
ถ้าพื้นที่การจัดเก็บในแนวราบไม่พอ และมีพื้นที่ในแนวสูงอยู่ ระบบการจัดเก็บคลังสินค้าแบบ ASRS สามารถสร้างได้สูงมากกว่า 30 เมตร (90 ฟุต) และลึกมากกว่า 50 เมตร (150 ฟุต) ต้องการความแม่นยำ ความปลอดภัย ป้องกันสินค้าเสียหาย ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS คือคำตอบที่ใช่สำหรับผู้ประกอบการ
ต้องการเก็บสินค้าที่มีอายุการใช้งาน สินค้าที่ต้องการควบคุมอุณหภูมิ สินค้าพิเศษต่างๆ เป็นต้น ซึ่งการจัดเก็บแบบนี้จะช่วยให้ผู้ใช้งานของระบบมีความสะดวกในการสั่งการและเรียกดูข้อมูลได้ตลอดเวลา

ตามที่กล่าวมาข้างต้น พอจะสรุปถึงประโยชน์ของระบบการจัดเก็บแบบ ASRS ได้ดังนี้

เพิ่มปริมาณการจัดเก็บสินค้าหรือวัตถุดิบได้ถึง 30 – 40% เมื่อเปรียบเทียบกับการจัดเก็บชั้นวางพาเลทแบบดั้งเดิม
ลดพื้นที่ของคลังสินค้าได้มากถึง 50% เมื่อเทียบกับการจัดเก็บแบบเดิมๆในจำนวนพาเลทที่เท่ากัน
มีความถูกต้องแม่นยำในการควบคุมสินค้าคงคลัง และระบบยังสามารถแสดงข้อมูลได้ทันทีแบบเรียลไทม์ (Real Time Reporting)
ระบบสามารถรองรับการทำงานของ SKU (Stock Keeping Unit) ที่เพิ่มมากขึ้นได้ เพราะระบบซอฟแวร์ที่ยืดหยุ่น สามารถแก้ไขปรับปรุงและอัพเกรดได้ (Modify and Upgrade)
เป็นการจัดเก็บแบบบูรณาการ ระบบสามารถจัดการกับสินค้าในคลังได้ทั้งหมด จากวัตถุดิบ (RM) ไปยังสินค้ารอผลิต (WIP) ไปจนถึงสินค้าสำเร็จรูป (FG)
ประสิทธิภาพที่เพิ่มขึ้น สามารถรองรับคำสั่งการผลิต คำสั่งซื้อที่เพิ่มขึ้นได้อย่างดี
หมดปัญหากับการเติมสินค้าให้ไม่ทันในส่วนของ Picking เพราะสามารถใช้การเติมสินค้าอัตโนมัติ (Auto Replenishment)
การทำงานโดยระบบอัตโนมัติ รวมถึงซอฟแวร์ที่มีประสิทธิภาพ ดังนั้นจึงมีการทำงานที่ปราศจากการทำงานที่ติดขัด ผิดจังหวะที่เกิดจากคนทำ
ลดทุกอย่าง เช่นลดการสูญเสีย ลดอุบัติเหตุ ลดการผิดพลาด ลดคน ลดค่าใช้จ่ายประจำ
เพิ่มทุกอย่างเช่น เพิ่มผลผลิต เพิ่มประสิทธิภาพ และเพิ่มผลกำไรให้ผู้ประกอบการ

สำหรับระบบการจัดเก็บแบบ ASRS ในประเทศไทยนั้น ระบบชุดแรกถูกติดตั้งใช้งานที่รัฐวิสาหกิจแห่งหนึ่ง มาเกือบ 30 แล้ว หลังจากนั้นก็มีการติดตั้งมาเรื่อยๆ จนถึงปัจจุบัน ระบบนี้น่าจะมีใช้งานอยู่ประมาณ 300 ชุด ซึ่งก่อนหน้านี้ประมาณ 15 ปีขึ้นไป ระบบและอุปกรณ์จะถูกผลิตและนำเข้าจากต่างประเทศเกือบร้อยถึงร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่หลังจาก 15 ปีผ่านมาจนถึงปัจจุบัน สัดส่วนของการนำเข้าและผลิตเองในประเทศจะเป็น 60:40 หรือ 30:70 ซึ่งบริษัทผู้ผลิตในไทยเองก็มีความสามารถมากขึ้น มีประสบการณ์มากขึ้น สามารถออกแบบเอง ผลิตเอง ติดตั้งเอง โดยมีคุณภาพเทียบเท่ากับอุปกรณ์ที่นำเข้าจากต่างประเทศแต่มีราคาที่ถูกกว่า เพราะประหยัดในเรื่องของ ค่าแรงงาน ค่าขนส่งและภาษีนำเข้า

สำหรับหน่วยงานที่ใช้ระบบการจัดเก็บแบบ ASRS ในประเทศไทย มีใช้อยู่ในทุกวงการธุรกิจ ทั้งหน่วยงานราชการ รัฐวิสาหกิจ ธุรกิจเอกชน เช่นการขนส่งและโลจิสติกส์ อาหารและเครื่องดื่ม เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเลคโทรนิคส์ ยานยนต์และชิ้นส่วน ก่อสร้างและตกแต่ง ยาและเวชภัณฑ์ ศูนย์กระจายสินค้าต่างๆ สิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม การพิมพ์และบรรจุภัณฑ์ และอื่นๆ อีกหลากหลาย

สำหรับในวงการ การพิมพ์และบรรจุภัณฑ์ระบบนี้จะใช้จัดเก็บวัตถุดิบต่างๆ เช่น กระดาษ ฟิล์มพลาสติก หมึกพิมพ์และเคมีภัณฑ์ งานรอจัดส่ง ลูกกลิ้ง ลูกกาว เป็นต้น และในปัจจุบันระบบนี้ขายดีมากในวงการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์ เพราะจะนำไปเก็บลูกโมลด์ (Gravure Roller) สำหรับระบบการพิมพ์แบบกราเวียร์ (Gravure Printing) เพราะลูกโมลด์ของระบบการพิมพ์แบบกราเวียร์นี้จะมีหลากหลายมาก และบางโรงพิมพ์ที่มีขนาดใหญ่ จะมีจำนวนลูกโมลด์มาก และมีราคาค่อนข้างสูง ถ้าจัดเก็บไม่ดีอาจจะชำรุดเสียหาย หรือใช้พื้นที่มาก หรือเรียกใช้ลำบาก

การจัดเก็บลูกโมลด์แบบนี้ จะเกิดปัญหาในการจัดเก็บและการเรียกใช้ ตามภาพด้านซ้าย ลูกโมลด์จะวางซ้อนกัน จะเกิดการชำรุดได้ถ้าห่อไม่ดีหรือวางกระแทกกัน และป้ายบอกมีไม่ครบ อาจเสียเวลาในการจะนำไปใช้งาน สำหรับภาพด้านขวา จะวางเรียงตั้งบนพื้นโรงงาน จะทำให้เปลืองพื้นที่จัดเก็บ ป้ายบอกไม่ชัดเจนจะทำให้เสียเวลาในการหาเพื่อนำไปใช้งาน และอาจเกิดการล้มของลูกโมลด์ทำให้ชำรุดเสียหายได้

ภาพที่ 1 ลูกโมลด์จะถูกวางลงบนพาเลทที่ออกแบบมาเพื่อจัดเก็บลูกโมลด์โดยเฉพาะ วัสดุรองรับลูกโมลด์เป็นยางที่สั่งทำมาเพื่อรองลูกโมลด์เพื่อป้องกันความเสียหาย และลูกโมลด์จะไม่วางซ้อนกัน ที่ลูกโมลด์และพาเลทจะมีบาร์โค๊ดติดอยู่เพื่อสแกนในขณะเรียกใช้และเก็บ สำหรับภาพที่ 2 เป็นที่เก็บลูกโมลด์ พาเลทจะถูกลำเลียงไปที่ ASRS Stacker Crane โดยคอนเวเยอร์ ระบบซอฟแวร์จะสั่งการให้ ASRS Stacker Crane นำพาเลทไปเก็บบน Rack ตามตำแหน่งที่ได้กำหนดไว้แล้ว สำหรับการเรียกเพื่อนำลูกโมลด์ออกไปใช้งาน พนักงานก็ไปกดเรียกที่คีย์บอร์ดพร้อมจอแสดงผลที่ติดตั้งไว้บริเวณหน้าสถานที่เก็บนั้น ทางชุด ASRS Stacker Crane เมื่อได้รับคำสั่ง ก็จะวิ่งไปนำพาเลทที่มีลูกโมลด์ที่ต้องการไปใช้งานมาวางลงบนคอนเวเยอร์ ชุดคอนเวเยอร์จะพาพาเลทพร้อมลูกกลิ้งมาส่งให้บริเวณจุดรับส่ง จากนั้นพนักงานก็จะใช้ Pallet Stacker หรือรถโฟล์คลิฟท์ มายกพาเลทพร้อมลูกกลิ้งไปส่งให้ที่เครื่องพิมพ์ต่อไป

ข้อมูลอ้างอิง
• ตามประสบการณ์จริงของผู้เขียน
• บริษัท เน็กซเตอร์ จำกัด / www.nextster.ne

เครดิตภาพประกอบ
• http://www.me-jan.com/en/mini-load-cranes
• https://www.mias-group.com/uploads/tx_templavoila/MIAS_Regalbediengeraet_Palette_2013_06.jpg
• https://image.made-in-china.com/202f0j00unGaOENrgscY/Stacker-Crane-for-as-RS-Warehouse.jpg
• https://image.made-in-china.com/2f0j00IgDUHwurYdqp/High-Density-Warehouse-Automatic-Storage-System-with-Shelving-Rack-AS-RS-.jpg
• https://storage.googleapis.com/wzukusers/user-24953759/images/
5806b1236896d8wLOFZ1/Conveyor-System.jpg
• https://numinagroup.com/wp-content/uploads/automated-conveyor-systems.jpg
• https://www.supplychain247.com/images/article/honeywell_fetchrobotics_wide1218.jpg
• https://www.consafelogistics.com/wp-content/uploads/2019/09/wms-wcs.png
• https://www.cflex.com/fileadmin/cflex.com/media/Images/People__Passion__Packaging/Durban/IMG_0636_lr.jpg
• https://www.hsingwei.com/img/upload/Hsing%20Wei%20Machine%20rotogravu.jpg